29/07/2020 tarihinde TBMM’de kabul edilen ve 31/07/2020 tarihli resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 7253 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Kanun”) ile sosyal medya ile ilgili bazı düzenlemeler getirilmiş olup, bu düzenlemeler uyarınca tarafımızca hazırlanan bülteni bilgilerinize sunarız.
1-) Kanun ile birlikte 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun(“5651 sayılı Kanun”)’da değişiklikler yapılmıştır. Bu kapsamda öncelikle sosyal medya kapsamında bir yasal zemin oluşturulabilmesi amacıyla Kanun’da sosyal ağın tanımın yapıldığı görülmektedir:
MADDE 1 – 4/5/2007 tarihli ve 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (j) bendine “IP adresi,” ibaresinden sonra gelmek üzere “port bilgisi,” ibaresi ve fıkraya aşağıdaki bent eklenmiştir.
“s) Sosyal ağ sağlayıcı: Sosyal etkileşim amacıyla kullanıcıların internet ortamında metin, görüntü, ses, konum gibi içerikleri oluşturmalarına, görüntülemelerine veya paylaşmalarına imkân sağlayan gerçek veya tüzel kişileri,”
Madde gerekçesinde, kullanıcıların, internet ortamında sosyal etkileşim amacıyla metin, görüntü, ses, konum gibi içerik, bilgi veya veriyi oluşturmalarına, paylaşmalarına veya görüntülemelerine olanak sağlayan gerçek veya tüzel kişiler, sosyal ağ sağlayıcı olarak tanımlandığının altı çizilmiştir.
2-) 5651 sayılı Kanun’un 3’üncü maddesine 5. fıkra olarak eklenen düzenleme ile birlikte 5651 sayılı Kanun kapsamında uygulanacak idari para cezaları bakımından özel bir tebligat usulü belirlendiği görülmektedir.
MADDE 2 – 5651 sayılı Kanunun 3 üncü maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“(5) Bu Kanun kapsamında verilen idari para cezaları, muhatabın yurt dışında bulunması hâlinde Kurum tarafından doğrudan muhataba üçüncü fıkradaki usulle de bildirilebilir. Bu bildirim 11/2/1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanununa göre yapılan tebligat hükmündedir. Bu bildirimin yapıldığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda tebligat yapılmış sayılır.”
5651 sayılı Kanun kapsamında faaliyet gösteren şirketlerin çoğunun yurtdışı merkezli olması nedeniyle, verilecek idari para cezalarında sorun yaşanmaması amacıyla bildirimlerin doğrudan doğruya muhataba yapılabileceği ve yapılan bu bildirimin Tebligat Kanunu uyarınca yapılmış bir tebligat olarak kabul edileceği düzenlenmiştir. Bildirimin yapılmasından sonra beşinci günün sonunda tebligat yapılmış sayılacaktır.
3-) Kanun’un “Yer Sağlayıcının Yükümlülükleri” başlıklı 5. maddesinde düzenlenen, yer sağlayıcılık bildiriminde bulunmayan veya bu Kanundaki yükümlülüklerini yerine getirmeyen yer sağlayıcı hakkında verilecek idari para cezası 100 bin Türk lirasından 1 milyon Türk lirasına kadar olacak şekilde değiştirilmiştir.
4-) 5651 sayılı Kanun’un 8. ve 9. maddelerindeki “erişimin engellenmesi” ve “içeriğe erişimin engellenmesi” ibarelerine ilişkin bölümler genel anlamda “içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi” olarak değiştirilmiş olup ayrıca Kanunun 4. maddesi ile 5651 sayılı Kanun’un 9. maddesinin bazı fıkralarında değişiklik yapılmıştır.
MADDE 5 – 5651 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan “içeriğe erişimin engellenmesini” ibaresi “içeriğin çıkarılmasını ve/veya erişimin engellenmesini” şeklinde, üçüncü fıkrasında yer alan “erişimin engellenmesine” ibaresi “içeriğin çıkarılmasına ve/veya erişimin engellenmesine” şeklinde, beşinci fıkrasında yer alan “erişimin engellenmesi” ibaresi “içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi” şeklinde, sekizinci fıkrası aşağıdaki şekilde ve dokuzuncu fıkrasında yer alan “erişimin engellenmesi” ibaresi “içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi” şeklinde değiştirilmiş, maddeye dokuzuncu fıkradan sonra gelmek üzere aşağıdaki onuncu fıkra eklenmiş, mevcut onuncu fıkra buna göre teselsül ettirilmiş ve aynı fıkrada yer alan “sorumlu kişi” ibaresi “içerik, yer ve erişim sağlayıcıların sorumluları” şeklinde değiştirilmiştir.
“(8) Birlik tarafından ilgili içerik ve yer sağlayıcılar ile erişim sağlayıcıya gönderilen içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi kararının gereği derhâl, en geç dört saat içinde ilgili içerik ve yer sağlayıcılar ile erişim sağlayıcı tarafından yerine getirilir.”
“(10) İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik hakları ihlal edilenlerin talep etmesi durumunda hâkim tarafından, başvuranın adının bu madde kapsamındaki karara konu internet adresleri ile ilişkilendirilmemesine karar verilebilir. Kararda, Birlik tarafından hangi arama motorlarına bildirim yapılacağı gösterilir.”
Buna göre, erişimin engellenmesine ilişkin verilen kararın gereği en geç 4 saat içerinden ilgili içerik ve yer sağlayıcı tarafından sağlanmalıdır.
5-) Yine 5651 sayılı Kanun’a Ek Madde 4 olarak eklenen düzenlemeler ile sosyal ağ sağlayıcılar bakımından Türkiye’de temsilci bulundurma zorunluluğu, kişilik haklarının ihlali kapsamında yapılacak başvurulara cevap verme yükümlülüğü getirilmiştir.
MADDE 6 – 5651 sayılı Kanuna aşağıdaki ek madde eklenmiştir.
“EK MADDE 4 – (1) Türkiye’den günlük erişimi bir milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcı; Kurum, Birlik, adli veya idari makamlarca gönderilecek tebligat, bildirim veya taleplerin gereğinin yerine getirilmesi ve kişiler tarafından bu Kanun kapsamında yapılacak başvuruların cevaplandırılması ve bu Kanun kapsamındaki diğer yükümlülüklerin yerine getirilmesini temin için yetkili en az bir kişiyi Türkiye’de temsilci olarak belirler ve bu kişinin iletişim bilgilerine kolayca görülebilecek ve doğrudan erişilebilecek şekilde internet sitesinde yer verir. Sosyal ağ sağlayıcı bu kişinin kimlik ve iletişim bilgilerini Kuruma bildirmekle yükümlüdür. Temsilcinin gerçek kişi olması hâlinde Türk vatandaşı olması zorunludur.
(2) Birinci fıkrada düzenlenen temsilci belirleme ve bildirme yükümlülüğünü yerine getirmeyen sosyal ağ sağlayıcıya, Kurum tarafından bildirimde bulunulur. Bildirimden itibaren otuz gün içinde bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi hâlinde sosyal ağ sağlayıcıya Başkan tarafından on milyon Türk lirası idari para cezası verilir. Verilen idari para cezasının tebliğinden itibaren otuz gün içinde bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi hâlinde otuz milyon Türk lirası daha idari para cezası verilir. İkinci kez verilen idari para cezasının tebliğinden itibaren otuz gün içinde bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi hâlinde Başkan tarafından Türkiye’de mukim vergi mükellefi olan gerçek ve tüzel kişilerin ilgili sosyal ağ sağlayıcısına yeni reklam vermesi yasaklanır, bu kapsamda yeni sözleşme kurulamaz ve buna ilişkin para transferi yapılamaz. Reklam yasağı kararının verildiği tarihten itibaren üç ay içinde bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi hâlinde Başkan, sosyal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliğinin yüzde elli oranında daraltılması için sulh ceza hâkimliğine başvurabilir. Başvurunun kabulüne ilişkin hâkim kararının uygulanmasından itibaren otuz gün içinde söz konusu yükümlülüğün yerine getirilmemesi hâlinde Başkan, sosyal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliğinin yüzde doksan oranına kadar daraltılması için sulh ceza hâkimliğine başvurabilir. Hâkim ikinci başvuru üzerine vereceği kararında, yüzde elliden düşük olmamak kaydıyla, sunulan hizmetin niteliğini de dikkate alarak daha düşük bir oran belirleyebilir. Bu kararlara karşı Başkan tarafından 5271 sayılı Kanun hükümlerine göre itiraz yoluna gidilebilir. Hâkim tarafından verilen kararlar erişim sağlayıcılara bildirilmek üzere Kuruma gönderilir.
Kararların gereği, bildirimden itibaren derhâl ve en geç dört saat içinde erişim sağlayıcıları tarafından yerine getirilir. Temsilci belirleme ve bildirme yükümlülüğünün yerine getirilmesi hâlinde; verilen idari para cezalarının dörtte biri tahsil edilir, reklam yasağı kaldırılır ve hâkim kararları kendiliğinden hükümsüz kalır. İnternet trafiği bant genişliğine yapılan müdahalenin sona erdirilmesi için erişim sağlayıcılara Kurum tarafından bildirim yapılır.
(3) Türkiye’den günlük erişimi bir milyondan fazla olan yurt içi veya yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcı, 9 uncu ve 9/A maddeleri kapsamındaki içeriklere yönelik olarak kişiler tarafından yapılacak başvurulara, başvurudan itibaren en geç kırk sekiz saat içinde olumlu ya da olumsuz cevap vermekle yükümlüdür. Olumsuz cevaplar gerekçeli olarak verilir.
(4) Türkiye’den günlük erişimi bir milyondan fazla olan yurt içi veya yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcı, kendisine bildirilen içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi kararlarının uygulanmasına ve üçüncü fıkra kapsamındaki başvurulara ilişkin istatistiksel ve kategorik bilgileri içeren Türkçe hazırlanmış raporları altı aylık dönemlerle Kuruma bildirir. Üçüncü fıkra kapsamındaki başvurulara ilişkin rapor, kişisel verilerden arındırılmak suretiyle sosyal ağ sağlayıcının kendi internet sitesinde de yayınlanır.
(5) Türkiye’den günlük erişimi bir milyondan fazla olan yurt içi veya yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcı, Türkiye’deki kullanıcıların verilerini Türkiye’de barındırma yönünde gerekli tedbirleri alır.
(6) Üçüncü fıkradaki yükümlülüğü yerine getirmeyen sosyal ağ sağlayıcıya beş milyon Türk lirası, dördüncü fıkradaki yükümlülüğü yerine getirmeyen sosyal ağ sağlayıcıya ise on milyon Türk lirası idari para cezası Başkan tarafından verilir.
(7) Türkiye’den günlük erişimi bir milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcılar hakkında 8 inci ve 8/A maddeleri kapsamında verilecek olan idari para cezaları bir milyon Türk lirası olarak, 8 inci ve 9 uncu maddeleri kapsamında verilecek olan adli para cezaları ise elli bin gün olarak verilir. Söz konusu idari para cezasını gerektiren ihlallerin bir yıl içinde her bir tekrarında cezalar bir kat artırılarak uygulanır.
(8) Hukuka aykırılığı hâkim veya mahkeme kararı ile tespit edilen içeriğin sosyal ağ sağlayıcıya bildirilmesi durumunda, bildirime rağmen yirmi dört saat içinde içeriği çıkarmayan veya erişimi engellemeyen sosyal ağ sağlayıcı, doğan zararların tazmin edilmesinden sorumludur. Bu hukuki sorumluluğun işletilmesi için içerik sağlayıcının sorumluluğuna gidilmesi veya içerik sağlayıcıya dava açılması şartı aranmaz.
(9) Bu maddenin uygulanmasında sosyal ağ sağlayıcının yükümlülükleri, içerik veya yer sağlayıcısı olmasından doğan sorumluluk ve yükümlülüklerini ortadan kaldırmaz.
(10) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Kurum tarafından belirlenir.”
Bu madde ile birlikte günlük erişimi 1 milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcılarının – ki bu durumda çoğu sosyal ağ sağlayıcısı bu maddenin kapsamına girmektedir.- Türkiye’de yetkili birini bulundurma zorunluluğu getirilmiştir. Bu kişilerin iletişim bilgilerinin internet sitesinde kolay görülebilir bir yerde bulunması gerekmektedir. Ayrıca temsilci olarak belirlenen bu kişinin Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’(“Kurum”)na bildirilmesi gerekmekte olup, temsilcinin gerçek kişi olması durumunda Türk Vatandaşı olması zorunluluğu getirilmiştir.
Bu yükümlülüğe uyulmaması halinde, Kurum tarafından bildirimde bulunulur ve hala bu yükümlülük yerine getirilmemişse (30 gün), Başkan tarafından on milyon Türk Lirası idari para cezası kesilir. Bu idari para cezasının tebliğinden itibaren 30 gün içerisinde yine temsilci bulundurma ve bu temsilciyi bildirme yükümlülüğü yerine getirilmezse, otuz milyon Türk Lirası idari para cezası kesilir. Bu ikinci idari para cezasının tebliğinden itibaren 30 gün içerisinde yine yükümlülük yerine getirilmezse başkan tarafından sosyal ağ sağlayıcısına reklam verilmesi yasaklanır, bu kapsamda yeni bir sözleşme yahut para transferi gerçekleştirilemez. Reklam yasağının gelmesinden itibaren 3 ay içerisinde hala bir temsilci atanmamışsa, Başkan tarafından sulh ceza hakimliğine yapılacak bir başvuru ile internet trafiği bant genişliğinin %50 oranında daraltılmasını talep etmek mümkündür. Buna rağmen 30 (otuz) gün içinde temsilci belirleme ve bildirme yükümlülüğü yerine getirilmezse, tekrar sulh ceza hakimliğine başvurularak bant genişliğinin %90 oranına kadar daraltılmasının talep edilmesi söz konusu olacaktır. Hakim bu noktada %50’den az olmamak üzere %90’dan daha az bir orana hükmedebilir ve hakimin bu kararına karşı Başkan tarafından 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu hükümleri uyarınca itiraz edilebilir. Bu karar erişim sağlayıcılarına bildirilmek üzere Kurum’a gönderilir ve kararın gereği bildirimden itibaren en geç 4 saat içinde erişim sağlayıcıları tarafından yükümlülük yerine getirilmelidir. Yükümlülüğün yerine getirilmesi durumunda idari para cezalarının ¼’ü tahsil edilir, reklam yasağı kalkar ve Kurum tarafından erişim sağlayıcılara bant genişliğinin kısıtlamasının sona erdirilmesi için bildirim yapılır.
Bu madde kapsamındaki sosyal ağ sağlayıcı gerek özel hayatın gizliliğinin ihlali nedeniyle gerekse bir başka nedenden içeriğin yayından çıkarılması ve erişimin engellenmesi için bireyler tarafından yapılacak başvuruları başvurudan itibaren en 48 saat içinde olumlu yahut olumsuz cevaplamalıdır.
Olumsuz cevap verilmesi halinde bu cevap gerekçelendirilmelidir. Aksi halde Kurum başkanı tarafından 5.000.000,00-TL idari para cezasına karar verilebilir.
Bu madde kapsamındaki sosyal ağ sağlayıcı, içeriğin yayından çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararlarının uygulanmasına ve bu yöndeki başvurulara ilişkin olarak 6 aylık dönemler ile rapor hazırlar ve Kurum’a bildirir. Bu raporlar Türkçe olarak hazırlanmalıdır. Yayımlanan bu rapor kişisel verilere aykırı olmayacak şekilde anonimleştirilerek sosyal ağ sağlayıcısının internet sitesinde de yayımlanır. Bu yükümlülüğe uyulmaması halinde Kurum başkanı tarafından 10.000.000,00 -TL idari para cezası uygulanabilir.
Bu madde kapsamındaki sosyal ağ sağlayıcılarına Türkiye’deki kullanıcıların verilerini Türkiye’de barındırmakla ilgili gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür. Hakim veya mahkeme kararı ile hukuka aykırılığı tespit edilmiş içeriğin sosyal ağ sağlayıcısına bildirilmesine rağmen 24 saat içinde içeriği çıkarmayan ya da erişimi engellemeyen sağlayıcı doğan zararlardan sorumlu olacaktır.
5651 sayılı Kanun’un 8 ve 8/A maddeleri nedeniyle uygulanacak idari para cezaları (içeriğin çıkarılması, erişimin engellenmesi) 1.000.000,00-TL olarak belirlenmiş, 5651 sayılı Kanun’un 8. ve 9. maddesi uyarınca verilecek adli para cezaları ise 50.000 gün olarak belirlenmiştir. Söz konusu idari para cezasını gerektiren ihlallerin bir yıl içinde her bir tekrarında cezalar bir kat artırılarak uygulanır.
5-) Kanun ile 5651 sayılı Kanuna bir geçici madde eklenmiştir.
MADDE 7 – 5651 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 5 – (1) Sosyal ağ sağlayıcılar, ek 4 üncü maddenin;
a) Üçüncü fıkrası kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmek üzere bu maddenin yürürlük tarihinden itibaren üç ay içinde gerekli çalışmaları tamamlar.
b) Dördüncü fıkrası kapsamındaki yükümlülükleri uyarınca hazırlayacakları ilk raporlarını, 2021 yılı Haziran ayında Kuruma bildirir ve internet sitesinde yayınlar.”
Buna göre sosyal ağ sağlayıcıları Ek madde 4’ten kaynaklanan yükümlülükleri yerine getirmek için gerekli çalışmaları yapmakla yükümlüdür. Yine Ek madde 4 fıkra 4 uyarınca hazırlanacak ilk rapor 2021 Haziran ayında kuruma bildirilmek ve yayımlanmak zorundadır.
Sonuç olarak, 7253 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile yükümlülük getirilen sosyal ağ sağlayıcıları, içerik ve yer sağlayıcılarının yukarıda belirlenen yükümlülükleri yine bu değişiklik ile öngörülen sürede yerine getirmesi için aksiyon almaları ve belirlenen yaptırımlara maruz kalmamak için Kanun hükümlerine uygun hareket etmeleri gerekecektir.
Comments