Rekabet Kurulu (“Kurul”) 21-53/747-360 sayılı kararı ile perakende gıda ve temizlik ürünleri alanında faaliyet gösteren zincir marketler ve bu marketlerin tedarikçileri ve teşebbüsleri arasındaki fiyatlama davranışlarının incelenmesi sonucunda 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun (“Kanun”)’un 4. maddesinin ihlal edildiği tespit edilmiştir.
Kurul tarafından zincir marketler bakımından yapılan incelemede, Yeni Mağazacılık A.Ş., BİM Birleşik Mağazalar A.Ş., CarrefourSA Carrefour Sabancı Ticaret Merkezi A.Ş., Migros Ticaret A.Ş. ve Şok Marketler Ticaret A.Ş. arasında doğrudan veya ortak tedarikçiler aracılığıyla dolaylı olarak fiyat ve fiyat geçişi koordinasyonun sağlandığı tespit edilmiştir. Yine yapılan değerlendirmede anılan teşebbüsler arasında ileriye dönük fiyat, fiyat geçiş tarihleri ve kampanyalar gibi rekabete hassas detayların paylaşıldığı, bu şekilde tüketici aleyhine fiyatların yükseltilmesinin sağlandığı belirtilmiştir. Bu kapsamda bahse konu teşebbüslerin, satılan ürünlerin perakende satış fiyatını belirlemek amacıyla, topla – dağıt (hub & spoke) özelliği de taşıyan kartel niteliğinde anlaşma ve uyumlu eylemler yoluyla Kanun’un 4.maddesini ihlal ettiklerine karar verilmiştir.
Tedarikçiler arasından ise Savola Gıda San. ve Tic. A.Ş.’nin de kendi ürünleri bakımından raf fiyatları ve fiyat geçişleri konusunda rekabete hassas bilgilerin paylaşımına aracılık ettiği ve satış fiyatlarının tespiti amacına yönelik topla – dağıt (hub & spoke) özelliği taşıyan kartel niteliğindeki anlaşma ve uyumlu eylemler yoluyla Kanun’u ihlal ettiğine karar verilmiştir.
Kurul kararında özellikle üzerinde durulan “hub&spoke” kavramından kısaca bahsetmek gerekirse hub&spoke, üçüncü kişiler aracılığıyla rakipler arası bilgi değişimi olarak adlandırılmaktadır. Hub&spoke yatay bir fiyat karteli oluşturmaya yönelik bir uyumlu eylemdir ve aynı pazarda, dikey düzlemde faaliyet gösteren bir aktörün aracılığı üzerinden gerçekleştirilen bilgi alışverişi sayesinde mümkün olabilmektedir. Teşebbüsler arasındaki bu şekildeki davranışlar rekabeti kısıtlayıcı anlaşma ya da uyumlu eylem çerçevesinde değerlendirilebilmektedir. Son dönemde anılan kavramın, esasen yeniden satış fiyatının belirlendiği dikey anlaşmalar bakımından bir muafiyet tartışmasına girmemek adına da sıklıkla kullanıldığı görülmektedir.
Kurul tarafından hub&spoke özelliklerini taşıdığı belirtilen uyumlu eylemlerin incelenmesi neticesinde 5 (beş) adet zincir markete ve 1 (bir) adet tedarikçiye idari para cezası kesilmesine karar verilmiştir. Kurul 28/10/2021 tarihli kararı ile;
1. BİM Birleşik Mağazalar A.Ş.’ye 958.129.194,39 TL;
2. CarrefourSA Carrefour Sabancı Ticaret Merkezi A.Ş.’ye 142.469.772,07 TL
3. Migros Ticaret A.Ş.’ye 517.672.762,75 TL;
4. Savola Gıda ve San. Tic. A.Ş.’ye 22.210.998,63 TL;
5. Şok Marketler Ticaret A.Ş.’ye 384.369.037,15 TL;
6. Yeni Mağazacılık A.Ş.’ye 646.582.329,39 TL;
idari para cezası verilmesine,”
karar vermiş olup, Kurul kararı aleyhine ilgililer 60 (altmış) gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerine başvuru yapabileceklerdir. Zincir marketlerin yayımladıkları bildiriler ile bu kararı yargıya taşıma eğiliminde oldukları anlaşılmaktadır.
Kurul’un kararına aşağıdaki linkten ulaşım sağlayabilirsiniz.
Comments