Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (“Yönetmelik”) 1 Şubat 2022 Tarihli ve 31737 Sayılı Resmî Gazete’de yayınlanmıştır.
İlgili Yönetmelik ile 10/1/2015 tarihli ve 29232 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’ ("Değişen Yönetmelik”)nde düzenlenen ticari uygulamalara dair önemli değişiklikler yapılmış ve satıcı ile sağlayıcılara önemli yükümlülükler getirilmiştir. Yapılan değişikliklere ilişkin detaylı açıklamalara geçmeden önce şu hususa dikkat çekmek isteriz ki bahse konu değişikliklerin yürürlük tarihi 01/03/2022 olarak belirlenmiştir.
Fiyat Uygulamalarına İlişkin Değişiklikler
Yönetmelikte düzenlenen 3. madde ile, Değişen Yönetmelik’in 14. Maddesinin 1. Fıkrasına eklenen “indirimden önceki fiyat” ibaresiyle indirim yapıldığını gösteren reklamlarda indirimden önceki fiyatın da belirtilmesi zorunlu kılınmıştır.
Değişen Yönetmelik’in 13. Maddesine eklenen 10. Fıkra ile tüketicinin satın alma davranışı ve diğer kişisel verileri analiz edilerek sunulan kişiselleştirilmiş fiyatın tüketiciye sunulması halinde, kişiselleştirilen fiyat ile o mal veya hizmetin güncel satış fiyatına aynı alanda yer verilmesi zorunluluğu getirilmiştir.
Değişen Yönetmelik’in 14. Maddesinin 3. Fıkrasında yapılan değişiklikle beraber ise indirim uygulanan bir mal veya hizmetin indirimden önceki satış fiyatının tespit edilmesinde esas alınacak fiyatın, indirimin uygulandığı tarihten önceki otuz gün içindeki en düşük fiyat olacağı belirlenmiştir. Çabuk bozulabilen mallara ilişkin reklamlarda ise uygulanan indirimin miktarı veya oranı hesaplanırken indirimli fiyattan bir önceki fiyatın esas alınacağı düzenlenmiştir. İndirimin Yönetmelik’te yer alan düzenlemeler doğrultusunda uygulandığının ispat yükü ise reklam veren tarafa yüklenmiştir. Yukarıda belirtilen düzenlemeler uyarınca indirim uygulanacak mal veya hizmetin fiyatının indirim uygulanmadan önce arttırılması yoluyla yapılan sahte indirim uygulamalarının önüne geçilmiştir.
Ticari Reklam ve Uygulamalara İlişkin Değişiklikler
Yönetmelik’in 1. maddesi ile, Değişen Yönetmelik’in 5. maddesinin birinci fıkrasının (ğ) bendinde düzenlenen reklamlarda hastaların tedavi öncesi ve sonrasına ait ifade ya da görüntülerinin bulunmamasını düzenleyen hüküm kaldırılmıştır.
Değişen Yönetmelik’in 25. Maddesine eklenen fıkra ile bağlı kredi ile satışa sunulan mal ve hizmetlere ilişkin reklamlarda kredinin vadesine, faiz oranına, tüketiciye toplam maliyetinin aylık ve yıllık yüzde değerine ve geri ödeme koşullarına reklamın yayınlandığı alanda ya da yönlendirilecek internet sitesinde yer verilme yükümlülüğü getirilmiştir.
Değişen Yönetmelik’in ekinde yer alan “Haksız Ticari Uygulama Olarak Kabul Edilen Örnek Uygulamalar” başlıklı ekinde yer alan “A-Aldatıcı Ticari Uygulamalar” başlıklı bölümündeki on dokuzuncu bent yürürlükten kaldırılmış ve aynı bölüme aşağıdaki bentler eklenmiştir. Yapılan bu değişiklikle;
“Girdi maliyeti ve döviz kuru artışı gibi fiyat değişimlerinden etkilenmemesine rağmen bu durumlardan etkileniyormuş gibi hareket ederek tüketiciye sunulan mal veya hizmetin satış fiyatında haklı bir gerekçe olmaksızın artış yapmak.”
şeklindeki uygulamalar aldatıcı ticari uygulama örnekleri arasından çıkartılmıştır. Bununla birlikte güncel piyasa koşullarında tüketicilerin sıklıkla karşılaştıkları;
“21) Satın alma sürecini otomatikleştiren bir yazılım kullanmak suretiyle spor, tiyatro, söyleşi gibi etkinlik biletlerini, belirlenen limitlerin dışında satın alarak tüketicilere yeniden veya daha yüksek fiyatla satışa sunmak.
22) İnternet ortamında bir mal veya hizmete ilişkin yönlendirici ara yüz tasarımları, seçenekler ya da ifadeler gibi araçlarla tüketicilerin karar verme veya seçim yapma iradesini olumsuz etkileyen ya da normal şartlar altında vereceği kararda satıcı veya sağlayıcı lehine değişikliklere yol açmayı hedefleyen yöntemler kullanmak.”
şeklindeki tüketiciyi aldatıcı nitelikteki uygulamalar ise aldatıcı ticari uygulama örnekleri arasına alınmıştır.
Sıralama Uygulamalarına Dair Düzenlemeler
Değişen Yönetmelik’e eklenen 28/A maddesi uyarınca satışı internet ortamında yapılan mal veya hizmetin benzerleriyle karşılaştırma yapılarak sıralanması halinde bu sıralamanın hangi ölçütler dikkate alınarak yapıldığına dair tüketicinin bilgilendirilmesi zorunluluğu düzenlenmiştir. Sıralamaların reklam veya sponsorluk anlaşmalarına dayanılarak yapılması halinde bu sıralama sonuçlarının yanında reklam ibaresine yer verilmesi hususu da zorunlu kılınmıştır.
Tüketici Değerlendirmelerine Dair Düzenlemeler
Yönetmelikte düzenlenen bir önemli düzenleme de tüketicilerin satın aldıkları mal veya hizmeti ya da bu hizmetin sağlayıcılarını değerlendirmesi hususu hakkındadır. Düzenlenen 28/B maddesinde tüketicilerin satın aldıkları mal veya hizmete ya da satıcı veya sağlayıcılara ilişkin değerlendirme yapmasına imkan sağlanması durumunda bu değerlendirmeyi yalnızca ilgili malı veya hizmeti satın alanların yapabileceği hükme bağlanmıştır. Aynı maddenin 3. Fıkrasında ilgili tüketici değerlendirmelerinin gerekli incelemeler yapıldıktan sonra aralarında hiçbir ayrım yapılmadan en az bir yıl süre ile yayınlanması hususu düzenlenmiştir. Tüketici tarafından yapılan değerlendirme yorumunun belirlenen esas ve kurallara aykırı olması sebebiyle yayınlanmaması halinde ise değerlendirmenin yayınlanmayacağının tüketiciye derhal bildirilmesi kurala bağlanmıştır.
Tüketici Şikayetlerinin Yayınlanmasına Dair Düzenlemeler
Değişen Yönetmelik’e eklenen 28/C maddesi kapsamında ise tüketici şikâyetlerinin yayınlanmasına imkân sağlayan şikâyet platformları hakkında değerlendirme yapılan satıcı veya sağlayıcılara değerlendirme yayınlanmadan önce cevap verilmesi için en az 72 saat süre verilmesi düzenlenmiştir. Tüketici tarafından yapılan değerlendirmelerin bu süre dolmadan veya gerçeği yansıtmadığının anlaşılması halinde yayınlanmayacağı hükme bağlanmış olup ilgili değerlendirmeler hakkında cevap verme hakkını kullanacak olan satıcı veya sağlayıcılara bu haklarını kullanabilmeleri için gereken kolaylığın sağlanması hususu da düzenlenmiştir.
Yönetmeliğin tam metnine aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
Comentarios