Değerli Müvekkillerimiz;
İş Kanunu’nun 14. Maddesinde düzenlenen uzaktan çalışma yöntemi, COVID-19 Pandemisi ile birlikte çalışma hayatının önemli bir parçası halinde gelmiş olup İşverenlerin, maliyetlerin düşmesi, iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ile benzeri sebeplerle pandemi sonrasında da uzaktan çalışma yöntemini eskiye göre çok daha yaygın olarak uygulayacakları tahmin edilmektedir. İş Kanunu’nda yer alan mevcut düzenlemeler bu alanı düzenlemeye yeterli olmadığından bu konuya ilişkin usul ve esasların ayrı bir yönetmelikle düzenlenmesi ihtiyacı doğmuştur. Nitekim 10.03.2021 tarihli ve 314194857 sayılı Resmi Gazete’de Uzaktan Çalışma Yönetmeliği (“Yönetmelik”) yayınlanmış olup Yönetmelik’te uzaktan çalışmanın nasıl ve hangi şartlarda yapılabileceği, işverenin yükümlülükleri, uzaktan çalışma sözleşmesi şekil şartları ve kapsamı, uzaktan çalışmanın yapılamayacağı işler ile uzaktan çalışma kapsamında verilerin korunması ve paylaşılmasına ilişkin işletme kurallarının uygulanması olmak üzere birçok düzenleme getirilmiş olup bunlara kısaca değinmek gerekirse;
1. UZAKTAN ÇALIŞMA SÖZLEŞMESİ
Yönetmeliğin 14. Maddesine göre İş ilişkisi doğrudan uzaktan çalışma sözleşmesi ile kurulabilir veya hâlihazırda işyerinde çalışan işçinin iş sözleşmesi, işçinin ve işverenin anlaşması halinde, uzaktan çalışma sözleşmesine dönüştürülebilir.
Uzaktan çalışmaya ilişkin iş sözleşmelerinin içeriği bakımından ise yönetmeliğin 5. Maddesinde sözleşmelerin yazılı şekilde yapılması zorunluluğu getirilmiştir. Maddenin devamında da sözleşmede işin tanımı, yapılma şekli, işin süresi ve yeri, ücret ve ücretin ödenmesine ilişkin hususlar, işveren tarafından sağlanan iş araçları, ekipman ve bunların korunmasına ilişkin yükümlülüklerin yer alması gerektiği belirtilmiştir.
İşçi uzaktan çalışma yapma talebini yönetmeliğin 14. Maddesine göre yazılı olarak işverene bildirilmelidir. İşveren işyerinde belirlenen usul doğrultusunda talebi değerlendirerek değerlendirme sonucunu 30 (otuz) gün içinde işçiye yazılı olarak bildirmelidir. Talebin işverence kabulü halinde yönetmeliğin 5. maddesinde belirlenen esaslar doğrultusunda sözleşme yapılır.
İşçinin uzaktan çalışmayı talep etmesinin istisnası olarak uzaktan çalışmanın mevzuatta belirtilen zorlayıcı nedenlerle işyerinin tamamında veya bir bölümünde uygulanacak olması halinde uzaktan çalışmaya geçiş için işçinin talebi veya onayı aranmamaktadır.
Günümüz koşulları bakımından pandemi zorlayıcı sebep olarak kabul edildiğinden pandemi sebebiyle işyerinin tamamında veya bir bölümünde uzaktan çalışmaya geçiş halinde işçinin talebi veya onayı aranmamaktadır.
2. ÇALIŞMA MEKANININ DÜZENLENMESİ VE MALZEME VE İŞ ARAÇLARININ TEMİNİ VE KULLANIMI
Yönetmeliğin 6. Maddesi çalışma mekânının düzenlenmesinden ve uzaktan çalışmadan kaynaklanan maliyetlerin ne şekilde karşılanacağını işçi ve işverenin birlikte belirlenmesi gerektiğini belirtmiştir.
Yönetmeliğin 7. Maddesinde ise Uzaktan çalışanın mal ve hizmet üretimi için gerekli malzeme ve iş araçların temininin aksinin iş sözleşmesinde kararlaştırılmaması halinde işveren tarafından sağlanması gerektiğini belirtilmiştir. Bu malzeme ve iş araçlarının kullanım esasları ile bakım ve onarım koşulları açık ve anlaşılır bir şekilde uzaktan çalışana bildirilmelidir.
İş araçlarının işveren tarafından sağlanması halinde, bunların işçiye teslim edildiği tarihteki bedellerini belirten iş araçları listesi, işveren tarafından yazılı olarak işçiye teslim edilir ve işçiye teslim edilen belgenin işçi tarafından imzalı bir nüshası ise işveren tarafından işçi özlük dosyasında saklanır. İş araçlarının listesi, iş sözleşmesi içerisinde veya sözleşme tarihinde iş sözleşmesine ek olarak düzenlenirse ayrıca yazılı belge düzenlenmesi şartı aranmamaktadır.
3. UZAKTAN ÇALIŞMA SÜRELERİNİN BELİRLENMESİ
Yönetmeliğin 9. Maddesine göre Uzaktan çalışmanın yapılacağı zaman aralığı ve süresi iş sözleşmesinde belirtilmesi gerekmektedir. Buna ek olarak İş Mevzuatı hükümlerine bağlı kalmak koşuluyla taraflar çalışma saatlerinde değişiklik yapabilir. Fazla çalışma ise işverenin yazılı talebi üzerine, işçinin kabulü ile mevzuat hükümlerine uygun olarak yapılabilmektedir.
4. VERİLEN KORUNMASI VE PAYLAŞILMASI
Yönetmeliğin 11. Maddesine göre İşveren uzaktan çalışma sözleşmesinde korunması gereken verinin tanım ve kapsamını belirlemelidir.
İşveren uzaktan çalışanı, işyerine ve yaptığı işe dair verilerin korunması ve paylaşımına ilişkin işletme kuralları ve ilgili mevzuat hakkında bilgilendirmeli ve bu verilerin korunmasına yönelik gerekli tedbirleri almalıdır. İşçi ise verilerin korunması amacıyla işveren tarafından belirlenen işletme kurallarına uymakla yükümlüdür.
5. UZAKTAN ÇALIŞMANIN YAPILAMAYACAĞI İŞLER
Tehlikeli kimyasal madde ve radyoaktif maddelerle çalışma, bu maddelerin işlenmesi veya söz konusu maddelerin atıkları ile çalışma, biyolojik etkenlere maruz kalma riski bulunan çalışma işlemlerini içeren işlerde uzaktan çalışma yapılamamaktadır.
Kamu kurum ve kuruluşlarınca ilgili mevzuatına göre hizmet alımı suretiyle gördürülen işler ile millî güvenlik açısından stratejik önemi haiz birim, proje, tesis veya hizmetlerden hangilerinde uzaktan çalışma yapılamayacağı birim, proje, tesis veya hizmetten sorumlu olan veya hizmeti alan kamu kurum ve kuruluşunca belirlenmektedir.
6. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
Yönetmeliğin 12. Maddesine göre işveren, uzaktan çalışanın yaptığı işin niteliğini dikkate alarak iş sağlığı ve güvenliği önlemleri hususunda çalışanı bilgilendirmekle, gerekli eğitimi vermekle, sağlık gözetimini sağlamakla ve sağladığı ekipmanla ilgili gerekli iş güvenliği tedbirlerini almakla yükümlüdür.
İlgili Yönetmeliğe aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
Comments